Części spiekane są wytwarzane poprzez formowanie proszków metalicznych lub ceramicznych w metalowych formach, a następnie wypalanie i utwardzanie uformowanych części w temperaturach niższych niż ich temperatury topnienia. Zaletą spiekania jest niewielka ilość wymaganej energii przy minimalnych stratach materiału oraz brak konieczności poświęcania czasu i wysiłku na obróbkę wtórną, ponieważ metale nie muszą być topione. W tej sekcji przedstawiono ogólny opis procesu spiekania oraz przykłady użycia mikroskopów cyfrowych do obserwacji i pomiarów części spiekanych.

Użycie mikroskopów cyfrowych do obserwacji i pomiarów części spiekanych

Zalety i wady procesu spiekania

Spiekanie jest przydatne w produkcji wielu rozmaitych części, ponieważ materiały nie muszą być topione.

Zalety procesu spiekania
  • Do produkcji można użyć niemal każdego materiału, o ile można go sproszkować.
  • W wielu przypadkach nie jest konieczne wtórne przetwarzanie.
  • Niewielkie straty materiałowe.
  • Możliwość formowania złożonych kształtów.
  • Materiały można dowolnie mieszać.
  • Części spiekane są porowate, a przez to lekkie.
  • Przetwarzane mogą być nawet materiały o wysokiej temperaturze topnienia.
Wady procesu spiekania
  • Proszki wymagają przetwarzania, co zwiększa koszty materiałowe.
  • Podczas spiekania części ulegają zmniejszeniu.
  • Właściwości mechaniczne, takie jak wytrzymałość, są gorsze niż w przypadku odlewania lub prasowania.

Technika wykonywania procesu spiekania

Powierzchnia stałego proszku jest niestabilna, ponieważ atomy, cząsteczki i jony nie są ze sobą związane. Podczas podgrzewania stałych proszków powstają połączenia zwane szyjkami. Gdy atomy, cząsteczki i jony przemieszczają się (dyfundują) z powierzchni cząstek proszku do szyjek, szyjki stają się większe, a ich powierzchnia zmniejsza się. W miarę jak szyjki nadal rosną, przechodząc przez etapy początkowe, pośrednie i końcowe, gęstość wzrasta, a spiek zostaje ukończony.

Prasowanie proszku
Etap początkowy
Etap pośredni
Etap końcowy
  1. A: Szyjka
  2. B: Otwarte pory
  3. C: Zamknięte pory

Pory, które są połączone z powietrzem zewnętrznym nazywane są porami otwartymi, natomiast te zamknięte w obiekcie nazywane są porami zamkniętymi.

Przebieg procesu spiekania

  1. Dobranie proporcji materiałów proszkowych i wymieszanie ich za pomocą mieszadła aż do uzyskania jednorodnej mieszaniny.
  2. Przeniesienie mieszaniny proszków do metalowej formy i uformowanie jej za pomocą prasy.
  3. Podgrzewanie uformowanej części w piecu do spiekania przez kilka godzin.
    Materiał proszkowy nie topi się, ponieważ formowana część jest wypalana w celu utwardzenia w temperaturze niższej niż temperatura topnienia. Materiał w postaci proszku mocno łączy się ze sobą podczas długotrwałego ogrzewania i staje się spiekiem.

Piece do spiekania są wypełnione gazami, aby zapobiec utlenianiu się spieków.
Spieki mogą być cięte lub polerowane w celu zwiększenia dokładności lub poddawane obróbce cieplnej w celu zwiększenia twardości.

Proszkowanie surowców.
Mieszanie sproszkowanych surowców.
Formowanie mieszanki.
Wypiekanie formowanego elementu.
Gotowy produkt
  1. A: Mieszalnik
  2. B: Prasa
  3. C: Piec do spiekania

Przykłady użycia mikroskopów cyfrowych do obserwacji i pomiarów części spiekanych

Oto najnowsze przykłady użycia mikroskopu cyfrowego 4K serii VHX firmy KEYENCE do przeprowadzania obserwacji i pomiarów części spiekanych.

Obserwacja granic cząstek na spieku (rdzeń ferrytowy)
VH-Z100, 700×, oświetlenie mieszane + regulowana przystawka oświetleniowa
Niska gęstość graniczna cząstek (mała wytrzymałość)
VH-Z100, 700×, oświetlenie mieszane + regulowana przystawka oświetleniowa
Wysoka gęstość graniczna cząstek (duża wytrzymałość)
Regulowana przystawka oświetleniowa może być używana do precyzyjnego sprawdzania wielkości i gęstości granic cząstek.
Obserwacja pęknięć na spieku ceramicznym
1000×, doświetlacz współosiowy, bez HDR
1000×, doświetlacz współosiowy + HDR
Dzięki funkcji HDR możliwe jest sprawdzenie, jak daleko sięgają pęknięcia.
Obserwacja powierzchni spieku
VH-Z20, 100×, oświetlenie pierścieniowe + regulowana przystawka oświetleniowa
Po lewej: z przystawką/po prawej: bez przystawki
Użycie regulowanej przystawki oświetleniowej pozwala na wyraźną obserwację porów.
Automatyczny pomiar obszaru spieku ceramicznego
VHX-E500, 1000×, doświetlacz współosiowy
Ziarna wcześniej liczono wizualnie według wielkości za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM). Proces ten można obecnie przeprowadzać przy użyciu funkcji automatycznego pomiaru obszaru.
Automatyczny pomiar obszaru porów w spieku ceramicznym
ZS-200, 1000×, doświetlacz współosiowy
Przed pomiarem
ZS-200, 1000×, doświetlacz współosiowy
Obraz z automatycznego pomiaru obszaru
Automatyczny pomiar obszaru może być wykonywany z tymi samymi ustawieniami, co poprawia wydajność.
Analiza wielkości ziarna w spieku metalowym
ZS-200, 1500×, doświetlacz współosiowy
Przed pomiarem
ZS-200, 1500×, doświetlacz współosiowy
Obraz z automatycznego pomiaru obszaru (analiza wielkości ziarna)
Wcześniej wielkość ziaren była porównywana z próbkami granicznymi, co powodowało różnice w ocenie.
Funkcja automatycznego pomiaru obszaru umożliwia dokładną analizę wielkości ziarna, znacznie zmniejszając nakład pracy poświęcony na analizę.