Fabrieken worden gebouwd met verschillende leidingen die worden gebruikt voor het vervoer van allerlei vloeistoffen en gassen. Koppelingen en kleppen worden gebruikt om deze leidingen met elkaar te verbinden en lekkages te voorkomen. In dit gedeelte staan voorbeelden van het waarnemen en meten van koppelingen en kleppen voor leidingen met een digitale microscoop.

Waarnemen en meten van koppelingen en kleppen voor leidingen met een digitale microscoop

Termen voor koppelingen en kleppen voor leidingen

Vloeistof
De vloeistof of het gas welke door de leidingen stroomt.
Koppelingen
De componenten waarmee leidingen worden gekoppeld aan andere leidingen, kleppen en andere onderdelen. Met koppelingen kunnen leidingen in een bocht worden gelegd, kunnen leidingen worden afgetakt en samengevoegd, de dikte van de leidingen worden veranderd, leidingen worden verlengd en leidingen worden afgesloten.
Kleppen
Kleppen regelen de hoeveelheid, richting en druk van de vloeistof die door de leidingen stroomt. Soorten kleppen zijn klepafsluiters, kogelkranen, afsluiters en vlinderkleppen.
Drukverlies
De afname in druk van vloeistof of gas welke door een leiding stroomt. Drukverlies kan optreden als de vorm of richting van de stroom verandert wanneer deze door een klep of koppeling gaat.

Soorten koppelingen

Fitting

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op de buitenschroefdraad van een buis.

Nippel

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op de binnenschroefdraad van een buis.

Wartel

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op de buitenschroefdraad van twee buizen.

T-stuk

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op de buitenschroefdraad van twee buizen om een T-vormige aftakking te maken voor het aansluiten van een derde leiding.

Kruiskoppeling

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op het buitenschroefdraad van vier buizen om een vierwegaftakking te maken.

Kniestuk

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op het buitenschroefdraad van twee buizen om een bocht van 90 graden te maken.

Straatelleboog

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op het buitenschroefdraad van de ene buis en op het binnenschroefdraad van een andere buis om een bocht van 90 graden te maken.

Bus

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op het binnenschroefdraad van de ene buis en op het buitenschroefdraad van een andere buis met een andere diameter. Het binnenschroefdraad van de buis met de grotere diameter wordt aangesloten op het buitenschroefdraad van de buis met de kleinere diameter.

Kap

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op het buitenschroefdraad van een buis om een eindkap te maken.

Plug

Een verbindingsstuk dat wordt aangesloten op het binnenschroefdraad van een buis om een eindplug te maken.

Soorten kleppen

Klepafsluiter

Klepafsluiters hebben een bolvormig klephuis en worden soms ook stopventiel genoemd. De vloeistof stroomt langs een S-vormige baan die wordt tegengehouden door een kleplichaam dat tegen de opening in het midden wordt gedrukt. Voor het openen en sluiten van de klep moet aan de hendel worden gedraaid, wat langer duurt dan andere methoden, maar waardoor het debiet kan worden aangepast. Dit type klep wordt doorgaans gebruikt in waterkranen.

Dicht
Open
A: Vloeistofstroom
Afsluiter

Afsluiters hebben een plaatvormig kleplichaam dat het stroomkanaal verticaal verdeelt om de stroom te stoppen. Deze kleppen worden alleen gebruikt om het stromingstraject te openen of te sluiten en kunnen het debiet niet aanpassen. Voor het openen en sluiten van de klep moet aan de hendel worden gedraaid, wat langer kan duren dan andere methoden. De verticale afmeting van deze klep is groter dan bij andere soorten kleppen. Afsluiters worden gewoonlijk gebruikt om de waterstroom te stoppen in waterafvoerleidingen en fabrieksleidingen.

Dicht
Open
A: Vloeistofstroom
Kogelkraan

Kogelkranen zijn afsluitkleppen die de stroming van een vloeistof of gas regelt door middel van een roterende kogel met een boring. Het stroomkanaal wordt geopend wanneer het doorvoergat in het stroompad ligt en wordt gesloten wanneer het doorvoergat loodrecht op het stroompad staat. Omdat de hendel slechts 90 graden hoeft te worden gedraaid, kunnen kogelkleppen snel worden geopend en gesloten, en het zorgt het rechte stromingstraject voor een lage weerstand. Dit type klep wordt doorgaans gebruikt als hoofdgasafsluiter.

Dicht
Open
A: Vloeistofstroom
Vlinderklep

Vlinderkleppen hebben een schijfvormig klephuis dat 90 graden wordt gedraaid om te openen of te sluiten. Deze kleppen kunnen niet alleen snel worden geopend of gesloten, maar passen ook het debiet zeer goed aan. De constructie van deze kleppen is ook eenvoudig waardoor ze er niet veel ruimte nodig is om ze te installeren en dus in verschillende omstandigheden kunnen worden gebruikt.

Dicht
Open
A: Vloeistofstroom

Koppelmethoden voor leidingen

Met schroefdraad

Koppelingen en kleppen die in een buis worden geschroefd, kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën: die met conische schroefdraad en die met parallelle schroefdraad. Deze worden voornamelijk gebruikt voor leidingen met een kleine diameter en lage druk bij normale temperaturen.

Conisch schroefdraad
  • A: Vrouwelijk schroefdraad
  • B: Mannelijk schroefdraad
  • C: Trechtervorm
Parallel schroefdraad
  • A: Vrouwelijk schroefdraad
  • B: Mannelijk schroefdraad
Geflenst
Bij een flenskoppeling worden de verbindingspunten met bouten en moeren aan elkaar bevestigd. Dit type verbinding kan bij een groot aantal verschillende toepassingen worden gebruikt, waaronder zowel kleine als grote diameters en zowel bij lage als hoge druk.
Mofgelast
Mofgelaste verbindingen worden gevormd door een pijp in de vrouwelijke aansluiting van een verbinding of klep te steken en de twee aan elkaar te lassen. Dit type verbinding wordt gebruikt voor toepassingen met hoge temperaturen en hoge druk om lekkage te voorkomen.
Stuikgelast
Met stuiklassen worden de pijp en de koppeling of klep met elkaar verbonden door de uiteinden aan elkaar te lassen. Voor een sterke las worden de uiteinden eerst afgeschuind. Dit type verbinding wordt gebruikt voor toepassingen met hoge temperaturen en hoge druk om lekkage te voorkomen.

Gebruikelijke materialen voor leidingen

IJzeren leidingen (zwart)
Zwarte ijzeren leidingen kunnen worden gebruikt als leidingen voor water, olie, stoom, lucht en diverse andere vloeistoffen.
IJzeren leidingen (wit)
Witte ijzeren leidingen zijn thermisch verzinkt om roest en corrosie te helpen voorkomen.
Messing
Messing is een goudkleurige legering van koper en zink. Een veel voorkomende toepassing van dit materiaal zijn waterleidingen voor spoeltoiletten.
Brons
Dit doffe goudkleurige materiaal is een legering van koper, tin, zink, lood en andere materialen. Brons is sterker, harder en roestbestendiger dan messing.
Roestvrij staal (SUS)
Roestvrij staal is een populair materiaal vanwege zijn uitstekende corrosie- en hittebestendigheid en duurzaamheid.
Polyvinylchloride (PVC)
Dit grijze materiaal is goedkoop, is sterk en kan voor velerlei doeleinden worden gebruikt. PVC wordt vaak gebruikt als toevoer- en afvoerleiding voor water.

Waarnemen en meten van leidingen, koppelingen en kleppen met een digitale microscoop

Hieronder staan de nieuwste voorbeelden van het waarnemen en meten van leidingen, koppelingen en kleppen met de 4K digitale microscoop van KEYENCE uit de VHX-reeks.

Waarneming van de binnenwand van een koppeling
VH-Z20, 30×, ringverlichting (normaal beeld)
Beeld van glansverwijdering en dieptecompositie
Met de functies voor glansverwijdering en dieptecompositie kunnen de binnenwanden van koppelingen met alle oppervlakken duidelijk en scherp in beeld worden waargenomen.
Waarneming van de binnenwand van een klep

VH-Z00, 30×, ringverlichting

Met de VH-Z00 kan de binnenwand van een klep op bramen worden gecontroleerd met een waarnemingsafstand van 95 mm.

2D-meting van oneffenheden op de binnenwand van een klep

VH-Z00, 50×, multiverlichting

Met de functie voor multiverlichting kunnen zelfs minuscule krasjes in het oppervlak zichtbaar worden gemaakt.

Dieptecompositie van het binnenoppervlak van een leiding

ZS-20, 30×, ringverlichtingsbeeld

  • A: Zonder dieptecompositie
  • B: Met dieptecompositie
3D-vormmeting van het gestraalde oppervlak in een leiding
VH-Z20, 200×, ringverlichtingsbeeld
3D-vormmeting van laslijnen op een PVC-koppeling
VH-Z20, 200×, ringverlichtingsbeeld
3D-vormmeting van bewerkte oppervlakken van een klep
ZS-200, 1000×, beeld van coaxiale gedeeltelijke verlichting
Waarneming van het oppervlak van een klep
VHX-E100, 150×, ringverlichting (normaal beeld)
Beeld in de Optical Shadow Effect-modus
Beeld van kleurtoewijzing in de Optical Shadow Effect-modus
Met de Optical Shadow Effect-modus kunnen onregelmatige oppervlakken zichtbaar worden gemaakt.