Żeliwo jest materiałem kompozytowym, w którym niemetaliczny grafit jest trójwymiarowo rozproszony w żelazie. Jednym z tych typów jest żeliwo sferoidalne, które ma doskonałe właściwości mechaniczne dzięki zawartości cząstek grafitu sferoidalnego. Ten typ jest używany w częściach samochodowych, infrastrukturze itp. Pomiar i ocena stopnia sferoidalności grafitu i współczynnika okrągłości zgodnie ze standardami branżowymi jest niezbędny do zapewnienia tych właściwości.
W tym rozdziale wyjaśniono, jak określić współczynnik okrągłości i sferoidalność grafitu oraz przykłady ilościowych i efektywnych pomiarów przy użyciu naszego najnowszego mikroskopu cyfrowego 4K.

Optymalizacja pomiarów i oceny sferoidalności grafitu

Ocena współczynnika sferoidalności i okrągłości grafitu

Co to jest żeliwo sferoidalne?

Żeliwo sferoidalne (materiał FCD) jest typem żeliwa charakteryzującym się doskonałymi właściwościami mechanicznymi dzięki wydzielaniu się w procesie krzepnięcia kulistych cząstek grafitu. Bywa także nazywane żeliwem z grafitem kulkowym.
Różnica między żeliwem sferoidalnym a żeliwem szarym (materiał FC), które jest typowym rodzajem żeliwa, polega na tym, że żeliwo szare zawiera płatki grafitu, które czynią je kruchym (niska ciągliwość), ponieważ naprężenia mogą łatwo koncentrować się w pewnych miejscach. Z kolei żelazo sferoidalne zawiera co najmniej 0,04% Mg (magnezu), co najmniej 0,02% Ce (ceru) i 0,02% Ca (wapnia), co nadaje mu doskonałe właściwości mechaniczne, takie jak odporność na ścieranie i ciągliwość (wytrzymałość) dzięki skrystalizowanym kulistym cząsteczkom grafitu.
Żeliwo sferoidalne jest używane przede wszystkim jako materiał do produkcji rur wodnych, kanalizacyjnych, gazowych i innych. Ma również szerokie zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagana jest wytrzymałość i odporność na ścieranie, na przykład w przemyśle samochodowym.

Sferoidalność grafitu, współczynnik okrągłości i właściwości mechaniczne

W przypadku żeliwa sferoidalnego wykonanych z niego produktów, stopień rozłożenia grafitu (sferoidalność grafitu) i okrągłość cząstek grafitu sferoidalnego (współczynnik okrągłości) mają duży wpływ na właściwości mechaniczne, takie jak odporność na ścieranie, ciągliwość, wytrzymałość na rozciąganie i plastyczność.
Dlatego bardzo ważne jest, by podczas oceny żeliwa sferoidalnego mierzyć i oceniać współczynnik sferoidalności i okrągłości grafitu z ilościowego punktu widzenia, by zapewnić jakość i właściwości materiału.

Wyznaczanie współczynnika sferoidalności i okrągłości grafitu

Cząsteczki grafitu nie są idealnie kuliste. Dlatego, aby zmierzyć sferoidalność grafitu, trzeba zdefiniować niemal sferoidalne kształty jako grafit sferoidalny i rozróżnić te kształty. Na ogół okrągłość kształtu obiektu jest oceniana na podstawie kolistości, ale w przypadku grafitu sferoidalnego do klasyfikacji okrągłości według standardów używa się współczynnika okrągłości, który jest oparty na innej koncepcji niż kolistość i jest używany we wzorze do obliczania i oceny okrągłości.

Wyznaczanie współczynnika okrągłości

Współczynnik okrągłości (R) służący do oceniania sferoidalności grafitu jest wyznaczany drogą obserwacji grafitu w materiale, co przedstawiono na ilustracji. L jest maksymalną średnicą (osią długą) grafitu. S jest powierzchnią grafitu, a D jest to okręgiem o średnicy równej maksymalnej średnicy grafitu. W wyniku podziału powierzchni S przez powierzchnię D otrzymujemy współczynnik okrągłości.

Wyznaczanie współczynnika okrągłości

Innymi słowy, relacja między tymi wartościami jest następująca.

Wyznaczanie współczynnika okrągłości
Wyznaczanie współczynnika okrągłości

Połączenie wyników tych wzorów w następującym wzorze pozwala uzyskać współczynnik okrągłości.

Wyznaczanie współczynnika okrągłości

Wyznaczanie sferoidalności grafitu

Do wyznaczenia sferoidalności granitu służą klasyfikacje współczynnika okrągłości i klasy rozmiarów wskazane w normie branżowej. Klasyfikacje i normy są zgodne z ISO 945, a sposób wykorzystania ich do obliczenia sferoidalności przedstawiono poniżej.

Poniższe informacje są zgodne z normą ISO, ale odpowiednia norma może podlegać zmianom. Zawsze należy także sprawdzić najnowszą normę.

Klasyfikacje współczynnika okrągłości
Klasyfikacje współczynnika okrągłości
VI:
Grafit sferoidalny
Współczynnik okrągłości: R ≥ 0,80
Klasyfikacje współczynnika okrągłości
V:
Lekko nieregularny grafit sferoidalny
Współczynnik okrągłości: 0,60 ≤ R < 0,80
Klasyfikacje współczynnika okrągłości
IV:
Nieregularny grafit sferoidalny
Współczynnik okrągłości: 0,45 ≤ R < 0,60
Klasyfikacje współczynnika okrągłości
III:
Grafit wermikularny (zwarty)
Współczynnik okrągłości: 0,10 ≤ R < 0,45
Klasyfikacje współczynnika okrągłości
I:
Grafit lamelarny (w płatkach)
Współczynnik okrągłości: R < 0,10
Klasyfikacja klas rozmiarów
Klasa Rozmiar grafitu (mm)
1 Większy niż lub równy 1
2 Większy niż lub równy 0,5 i mniejszy niż 1
3 Większy niż lub równy 0,25 i mniejszy niż 0,5
4 Większy niż lub równy 0,12 i mniejszy niż 0,25
5 Większy niż lub równy 0,06 i mniejszy niż 0,12
6 Większy niż lub równy 0,03 i mniejszy niż 0,06
7 Większy niż lub równy 0,015 i mniejszy niż 0,03
8 Mniejszy niż 0,015

Zgonie z ISO nie uwzględnia się grafitu o rozmiarze mniejszym niż 10 µm.

Obliczanie sferoidalności grafitu
Aby obliczyć sferoidalność grafitu, należy podzielić powierzchnię grafitu o rozmiarze co najmniej 10 µm i sklasyfikowanego jako V lub VI na podstawie współczynnika zaokrąglenia i podzielić przez łączą powierzchnię wszystkich grafitów o rozmiarze co najmniej 10 µm.
Wzór stosowany do określenia sferoidalności i wartości do podstawienia wyjaśniono poniżej.
Obliczanie sferoidalności grafitu
AvI:
Powierzchnia grafitu o minimalnym rozmiarze (10 µm) sklasyfikowana jako VI za pomocą współczynnika okrągłości
Av:
Powierzchnia grafitu o minimalnym rozmiarze sklasyfikowana jako V za pomocą współczynnika okrągłości
Aall:
Łączna powierzchnia wszystkich grafitów o co najmniej minimalnym rozmiarze

Optymalizacja pomiarów i oceny sferoidalności grafitu

Określenie sferoidalności grafitu za pomocą mikroskopu optycznego wymaga złożonych operacji, takich jak klasyfikacja na podstawie pomiaru i obliczenie współczynnika okrągłości, powierzchni i wykonanie ogólnych obliczeń. Te operacje są jednak nie tylko czaso- i pracochłonne, ale także podatne na błędy ludzkie i wymagające trudnej oceny ilościowej.
Nawet jeśli analizę obrazu przeprowadza się za pomocą oprogramowania komputerowego, potrzeba czasu i wysiłku, aby w mikroskopie optycznym uchwycić czyste obrazy grafitu w powiększeniu. Dalsze problemy powoduje skomplikowany charakter operacji związanych z zarządzaniem dużą ilością obrazów i danych liczbowych oraz tworzeniem raportów na podstawie tych danych.

Mikroskop cyfrowy KEYENCE 4K serii VHX jest wyposażony w obiektyw o wysokiej rozdzielczości (HR) i matrycę CMOS 4K, dzięki czemu może rejestrować w wysokiej rozdzielczości 4K zdjęcia cząstek grafitu sferoidalnego o różnych kształtach i rozmiarach. Na podstawie tych wysoce dokładnych zdjęć można automatycznie obliczyć powierzchnię grafitu i liczbę cząstek. Wyraźne obrazy i dokładne wartości mogą być eksportowane do formatu Excel, dzięki czemu proces raportowania jest niezwykle efektywny.

Automatyczny pomiar obszaru/zliczanie sferoidalności grafitu

System obserwacyjny mikroskopu cyfrowego 4K serii VHX zapewnia dużą głębię ostrości, co pozwala na łatwe rejestrowanie obrazów z pełną ostrością w całym polu widzenia. Dlatego można rejestrować wyraźne obrazy 4K kształtów cząstek grafitu w próbce. Te wysoce dokładne obrazy można wykorzystać do precyzyjnych, bezproblemowych, automatycznych pomiarów powierzchni grafitu i liczby cząstek, a w efekcie szybko uzyskać wyniki analizy ilościowej.

Funkcja automatycznego pomiaru obszaru/zliczania pozwala na szybkie automatyczne zbieranie nie tylko liczby i powierzchni obiektów, które w określonych warunkach zostaną uznane za cząstki grafitu sferoidalnego, ale także różnych danych, takich jak całkowita powierzchnia, stosunek do całkowitej powierzchni i maksymalnej średnicy grafitu, wartość średnia, odchylenie standardowe, wartość maksymalna i wartość minimalna.

Automatyczny pomiar obszaru/zliczanie cząstek grafitu sferoidalnego za pomocą mikroskopu cyfrowego 4K serii VHX
Wyraźny obraz 4K cząstek grafitu sferoidalnego
Wysoce dokładny automatyczny pomiar obszaru/zliczanie

Optymalizacja tworzenia raportów dotyczących sferoidalności grafitu

Mikroskop cyfrowy 4K serii VHX może nie tylko automatycznie mierzyć z wysoką dokładnością cząstki grafitu sferoidalnego, ale także automatycznie tworzyć raporty na podstawie uzyskanych obrazów i danych liczbowych.
Ponieważ program Excel można instalować bezpośrednio w urządzeniach serii VHX, nie trzeba używać komputera. Dane można eksportować bezpośrednio do raportów. Dane z analizy mogą zostać wyeksportowane do szablonu dla odpowiedniej aplikacji, która automatycznie obliczy i wyświetli wartości zgodnie ze standardem. Analizowane obrazy mogą być nawet automatycznie uporządkowane.

Poniższy rysunek pokazuje przykład użycia jednego systemu z serii VHX do uzyskania obrazu obserwacji grafitu i danych analitycznych, a następnie wyeksportowania ich do szablonu programu Excel. Ten przykład pokazuje, jak można automatycznie wygenerować raport zgodny z normą ISO, który zawiera klasyfikację (typ) współczynnika okrągłości, klasę wielkości, liczbę cząstek sferoidalnych, wyniki różnych pomiarów powierzchni i sferoidalność grafitu.
Automatyczne tworzenie raportów istotnie ogranicza ilość czasu i pracy koniecznych do przeprowadzenia analiz i obliczeń oraz do zarządzania danymi.

Automatyczne tworzenie raportu dotyczącego sferoidalności grafitu za pomocą mikroskopu cyfrowego 4K serii VHX
Automatyczne tworzenie raportu dotyczącego sferoidalności grafitu za pomocą mikroskopu cyfrowego 4K serii VHX

Mikroskop cyfrowy 4K — jedno urządzenie obsługujące i optymalizujące ocenę sferoidalności grafitu

Mikroskop cyfrowy 4K serii VHX ułatwia zbieranie dokładnych danych, ponieważ rejestruje wyraźne obrazy 4K o wysokiej rozdzielczości i wykorzystuje je do bardzo dokładnych automatycznych pomiarów obszaru i zliczania. Dlatego jedno takie urządzenie może obsługiwać wszystkie etapy wymagane do oceny sferoidalności grafitu, w tym sporządzanie raportów pokazujących elementy zgodne ze standardami przemysłowymi.

Czaso- i pracochłonność pracy nie jest jedynym problemem. Ryzyko błędu ludzkiego i różnic w wartościach pomiarów uzyskanych przez różnych operatorów występuje podczas kontroli wizualnych i pomiarów grafitu oraz ręcznego wprowadzania wartości, a wszystkie te czynności wymagają od operatorów pewnego poziomu biegłości.
Ilościowe pomiary i ocena sferoidalności grafitu to często skomplikowane procesy, ale instalacja systemów serii VHX umożliwia wykonywanie tych czynności za pomocą jednego urządzenia, co pozwala zaoszczędzić wiele czasu i wysiłku.

Aby uzyskać dodatkowe informacje o produktach lub zadać pytanie, kliknij poniższe przyciski.