Kryterium obiektu pomiaru
- Przezroczystość
- Kształt
- Wielkość
- Materiał
Czy kształt jest prosty czy skomplikowany?
Oczywiście, im prostszy kształt próbki, jak prostopadłościan lub kula, tym łatwiej jest zmierzyć jej wymiary. W przypadku tego typu próbek można także posłużyć się różnymi przyrządami pomiarowymi, jak linijki, miary taśmowe, suwmiarki i mikrometry. Podczas mierzenia długości te przyrządy pomiarowe są wykorzystywane wraz z wysokościomierzem lub czujnikiem zegarowym.
Trudniejsze jest natomiast mierzenie wymiarów próbek o skomplikowanych kształtach, jak wieloboki i gwiazdy. Mniej jest także przyrządów pomiarowych, którymi można by zmierzyć takie kształty. Do pomiaru brył o wybitnie skomplikowanych kształtach najlepiej nadają się projektory analogowe i cyfrowe projektory pomiarowe. W ostatnich latach pojawiły się przyrządy z funkcjami, które umożliwiają pomiar takich szczegółów jak wymiary i kąty skomplikowanych kształtów od razu po położeniu próbki na stoliku.
Czy materiał jest twardy czy miękki?
Gdy bardzo twarde próbki, na przykład z metalu lub ceramiki, są ściskane w podzespołach pomiarowych suwmiarki lub mikrometru, stopień ugięcia celu jest na tyle niski, że pomiar można uznać za łatwy niezależnie od tego, jakiego przyrządu pomiarowego się używa.
Jednak ściśnięcie miękkiego obiektu, na przykład wykonanego z żywicy syntetycznej, w podzespołach pomiarowych takich przyrządów, spowoduje na pewno odkształcenie próbki i utrudni jej pomiar. W takich sytuacjach bardzo przydatne są bezkontaktowe przyrządy pomiarowe. Na przykład projekt cyfrowy mierzy wymiary w sposób bezkontaktowy przy użyciu lasera lub podobnego źródła światła.
Kryterium wielkości
Mikroskopy pomiarowe są przydatne do pomiarów bardzo małych próbek, których wymiary mierzy się na skali mikrometrycznej lub jeszcze mniejszej. Zasada działania mikroskopów pomiarowych jest taka sama jak zwykłych, a pomiary mogą być wykonywane w sposób bezkontaktowy, bez ryzyka zniszczenia próbki.
Z drugiej strony używa się też długich linijek do wykonywania prostych pomiarów próbek o długości do kilku metrów, jak samochody. Do wykonywania precyzyjnych pomiarów przydatna może być duża współrzędnościowa maszyna pomiarowa CNC.
Kryterium przezroczystości
Nieprzezroczyste próbki można mierzyć różnymi przyrządami pomiarowymi. Pewnych zabiegów wymagają natomiast pomiary próbek o wysokim współczynniku przepuszczalności światła, na przykład podczas pomiaru grubości folii przezroczystej. Mikrometry i inne przyrządy typu kontaktowego są w stanie mierzyć przezroczyste obiekty, ale nie nadają się do precyzyjnych pomiarów elastycznych obiektów, jak folie. Natomiast laserowe czujniki przemieszczenia i inne przyrządy pomiarowe wykorzystujące promienie lasera mogą wykonywać precyzyjne pomiary w sposób bezkontaktowy.
